بررسی تفسیر آیات حاوی اسماءالحسنی در تفسیر مخزن العرفان(در شش اسم رزاق،شکور،غفور،رحمان،رحیم،ورود)
پایان نامه
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده الهیات
- نویسنده ساره حاجیان
- استاد راهنما پروین بهارزاده مریم حاجی عبدالباقی
- تعداد صفحات: ۱۵ صفحه ی اول
- سال انتشار 1390
چکیده
چکیده قرآن کریم در آیات متعدّدی به صراحت بیان داشته که همه ی اسماء الحسنی تنها مخصوص ذات حق است از آن جهت که غیر او هیچ موجودی از موجودات نمی تواند دارای کمالی مطلق باشد. خداوند از طریق ذکر این اسماء نیکو، شناخت ذات وصف ناپذیرش را برای انسان ها میسّر می سازد. عرفا و حکما، آدم را به اعتبار آنکه همه ی اسماء را از خداوند آموخت، آیینه ی وجود حق و تجلّی اسماء و صفات او می شمارند. بنابراین وجود آدم، صورت مجمل عالم و هدف غایی نظام هستی است چرا که با آفرینش او اراده ی پروردگار به ایجاد موجودی که نمودگاه کمالات الهی باشد تحقّق یافته است. در داستان آدم آنچه بیش از هر چیز دیگر اهمّیّت دارد، دو مسأله است: 1- برگزیده شدن آدم به عنوان جانشین خداوند 2- تعلیم اسماء به آدم جهت شایستگی آدم برای خلافت الهی و برتری او نسبت به فرشتگان. مقصود از تعلیم اسماء از این حیث بوده که خداوند انسان را از قوا و حواسّ مختلف خلق کرده تا از طریق آن ها مستعد و مهیّا برای شناسایی حقیقت اشیاء و خواص آن ها گردد و نحوه ی فراگیری و معرفت حقیقی به این علم را از طریق الهام فطری در درون انسان به ودیعه گذارده تا هر انسانی به قدر ظرفیّت وجودی خود از آن بهره مند گردد. بانو امین در معنای اسماء تعلیم داده شده به آدم دو احتمال را پذیرفته است: 1- اسماء نام ملائکه باشد به اعتبار انواع و اشخاص آنها 2- اسم، لفظی دال بر معنا و غیرمقیّد به زمان های سه گانه است.اسماء الهی به حسب ازدواج آن ها با یکدیگر و توالدی که از این حیث حاصل می شود، غیر محصور و بی نهایت است. گرچه برخی آن ها را از حیث اصول و امّهات محصور دانسته اند. در این پایان نامه اسماء شش گانه «رحمان»، «رحیم»، «غفور»، «شکور»، «رزّاق» و «ودود» مورد بررسی قرار گرفته است. مخزن العرفان تفسیری ترتیبی، جامع و عصری است که با صبغه ی عرفانی تألیف شده است. از منظر بانو امین تجلّی اسماء الحسنای الهی ذیل آیات متناسب با مضمون و هدف آن هاست. این تناسب گاه ظاهر و صریح و گاه غیرصریح و باطنی است. ایمان به وحیانیت قرآن؛ تصدیق مصونیت قرآن از تحریف؛ معجزه دانستن قرآن؛ تأکید بر تفسیرپذیری قرآن و تأیید حجّیت ظواهر قرآن از مبانی عام تفسیری مخزن العرفان است. مبانی خاص بانو امین نیز عبارتند از: استناد به روایات؛ بهره گیری از عقل و اجتهاد؛ بهره گیری از دریافت های قلبی و شهود عرفانی. ضمن آن که در بهره گیری از دریافت ها و الهامات غیبی پیوسته بر چهار بینش: اجتهادی؛ فلسفی- کلامی؛ عرفانی و حدیثی خود متّکی بوده است. کلید واژه ها: اسماء الحسنی؛ رحمان؛ رحیم؛ غفور؛ شکور؛ رزّاق؛ ودود؛ آدم؛ انسان؛ تعلیم اسماء؛ تناسب اسماء الهی؛ شهود
منابع مشابه
تفسیر فقهی آیات قرعه
چکیده قاعده قرعه از قواعد کاربردی در زندگی اجتماعی بشر و از قواعد پذیرفته شده در اصول فقه به شمار میرود. این تحقیق در پی آن است که ضمن بررسی ابعاد مختلف قاعده قرعه از جمله دلایل پذیرش این قاعده، پیشینه بحث قرعه، چگونگی تسری آن از شرایع پیشین به شریعت اسلام، کاربرد و کارکرد قرعه، به ارایه تفسیری فقهی از آیات چهارگانهای که موضوع قرعه در آنها مطرح شده، بپردازد. در این مسیر از شیوه کتابخانهای و ...
متن کاملسطحشناسی پیوستگی آیات در تفسیر فخر رازی
فخر رازی نخستین مفسری است که بیشترین توجه را به بحث پیوستگی آیات داشته و تحولی شگرف از جهت کمی و کیفی در ارتباط میان آیات به وجود آورده است. او سطوح ارتباط را در سه سطح تعریف میکند. سطح نخست را در پیوستگی میان بخشهای مختلف یک آیه میبیند. سطح دوم را در پیوستگی آیات یک سوره اعم از آیات همجوار و غیر همجوار میداند. و سطح سوم را در پیوستگی میان آیات دو یا چند سوره همجوار و غیر همجوار تعریف میکن...
متن کاملبررسی و نقد آیات « خلافت و ولایت » در تفسیر مقاتل بن سلیمان و تفسیر الکشاف زمخشری
امر خلافت و ولایت، به سان نبوت و رسالت، امری جعلی و الهی است و علاوه بر احادیث متعددی مانند حدیث ثقلین، منزلت و غدیر، آیاتی از قرآن بر این موضوع تأکید کرده است. گرچه برخی از مفسران اهل سنت در تفسیر آیات قرآن از اذعان به این حقیقت شانه خالی کرده اند، اما در بسیاری از موارد به منزلت و جایگاه والای خاندان پیامبر (ص) اعتراف کرده اند و بیان سبب نزول یا مصادیق آیاتی از قرآن را بر آنان منطبق دانسته ا...
متن کاملروششناسی تفسیر آیات متشابه در روایات رضوی
وجود آیات متشابه که از واقعیتهای مورد اذعان خود قرآن است، بهخاطر طبیعت متشابهبودن مدالیل آنها، زمینه را برای تأویل نادرست و کژتابیهای فکری و رفتاری فراهم می آورد که از منظر قرآن با ارجاع آنها به آیات محکم و نیز مراجعه به اهل بیت (علیهمالسلام)، میتوان تأویل صحیح از آنها را بهدست داد. از سوی دیگر، بخشی از روایتهای تفسیریِ موجود از امام رضا (علیهالسلام) به تاویل آیات متشابه اختصاص یافته...
متن کاملبررسی شاخصههای سلامت معنوی در تفسیر آیات طبیعت
قرآن کریم در آیات فراوانی به موضوع طبیعت پرداخته است. طبیعت، نشانه و آیهای از هستیبخشِ موجودات و خالق کیهان و بستری بالنده و زنده برای کسب و ارتقاء سلامت معنوی است. قرآن کتاب و دستورالعمل تشریع و قانونگذاری و هم کتاب تکوین و خلقت و آفرینش است. صدها آیه در قرآن، ظرفیت بالایی از تحصیل رهیافت بینشی و کنشی در ارتباط با طبیعت را در اختیار قرار میدهد که در کنار توجه به شریعت، اعتقادات و اخلاقیات، ا...
متن کاملبررسی تفسیر آیات اهل ذکر در منابع تفسیری
چکیده این مقاله مسئله مطرحشده در آیات اهل ذکر را بررسی میکند. آیهٔ 43 نحل و 7 انبیا، به مخاطبان دستور داده است مطلبی را از اهل ذکر بپرسند. در تعیین مخاطب، پرسش، پرسشگر و پاسخگو، دیدگاههای مختلفی مطرح شده است. مسئلهٔ تأملبرانگیز، تبیین مراد از اهل ذکر است. پرسششونده کیست؟ اهل کتاب یا آگاه به تاریخ پیشینیان؟ اهل قرآن؟ امامان معصوم؟ یا اهل علم و دانش؟ استناد هر مفسری، ظاهر و...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
نوع سند: پایان نامه
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده الهیات
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023